Niskie poczucie własnej wartości

Niskie poczucie własnej wartości

Jeśli chcesz, abyśmy się spotkali, zapraszam Cię do wypełnienia krótkiej ankiety z 1 pytaniem.

POBIERZ PDF

Niskie poczucie własnej wartości i niska samoocena są kluczowymi barierami na drodze do realizacji własnego potencjału.

Niska samoocena

Według naszych badań poczucie to dotyka niemal 37% przedsiębiorczych osób.

Według mojego doświadczenia, liczba ta może być zaniżona.

Tym bardziej, że często niskie poczucie własnej wartości jest przykrywane maską pewności siebie, dobrymi ubraniami, samochodami, sukcesami.

Wiele osób jest przywiązanych do swojej niskiej samooceny czując, że jest ona wyrazem swego rodzaju pokory. Jednak niskie poczucie własnej wartości nie jest pokorą. Wręcz przeciwnie. Jest brakiem pokory. Sprawdźmy, czy mam rację.

Weźmy osobę o niskiej samoocenie i poczuciu pewności siebie. Pomimo tych cech, większość osób ma konkretne przekonania ideologiczne, religijne i polityczne. Powiedzmy takiej osobie, że Donald Tusk jest dobry, albo że jest zły. Czy nagle nie okaże się, że w osobę taką wstąpi pewność siebie i pewność własnych przekonań? A jeśli nie w tym, to może w religijnym kontekście.

Niska samoocena nie jest przekonaniem na swój temat, lecz tendencją do trwania w określonym stanie emocjonalnym: właśnie w stanie niskiej samooceny.

Jednak faktycznie taka samoocena, jako permanentne przekonanie niezależne od okoliczności, raczej nie występuje. Może ona być ewentualnie nawykowym reagowaniem na określone zdarzenia.

Na przykład ktoś może nisko się oceniać, regularnie porównując się z innymi. A zatem porównywanie się z innymi może być po prostu nawykiem. Nawyk porównywania się połączony z niedocenianiem własnych osiągnięć, generuje u osoby reakcję emocjonalną, jaką nazywamy stanem niskiego poczucia własnej wartości.

Każdy stan emocjonalny jest chwilowy.

Jeśli jednak ten stan wywoływany jest często i regularnie poprzez powtarzające się wzorce, czyli nawyki myślowe, wówczas może się wydawać, że ktoś trwa w nim bezustannie. Widzimy jednak, że nie jest to trwałe przekonanie, lecz raczej nawyk rozumowania. Jak pozbyć się nawyku wchodzenia w emocję niskiej samooceny?

Pięć rzeczy, które podniosą Twoją samoocenę

1. Po prostu nie porównywać się z innymi. W tym celu należy zaakceptować, że każdy jest inny i ma swoją własną drogę. Należy zaakceptować, że nie ma jednej miary wielkości człowieka.

Wielki pianista nie może porównywać się z wielkim tenisistą lub wielkim nauczycielem. Nie można porównywać jabłek i pomarańczy. Osoba biegająca w maratonach nie może porównywać swej szczupłej figury z umięśnionym biegaczem krótkodystansowym.

Należy zaakceptować siebie takim, jakim się jest, ale nie uciekać od prawdy:

• Jeśli jestem osobą bardzo logiczną, nie udaję osoby emocjonalnej.
• Jeśli jestem szczupły, nie wypieram tego i przyjmuję to do wiadomości.

Jestem świadomy tego, kim jestem i jaki jestem.

2. Aby uzdrowić swoje poczucie niskiej samooceny, należy docenić własne dokonania. W tym celu należy po prostu zewidencjonować je, czyli spisać, w postaci CV albo notki biograficznej.

Serdecznie rekomenduję to jako ćwiczenie.

W przypadku, gdyby wykonanie takiej notki było problematyczne, należy zapisywać wszystkie, nawet najdrobniejsze dokonania, takie jak piątka na maturze. Warto zapisywać też emocjonalne zwycięstwa, takie jak przeciwstawienie się naciskom otoczenia w imię słusznych wartości.

3. Należy zdać sobie sprawę ze swoich talentów i predyspozycji. W tym celu wystarczy po prostu zrobić ich listę. Można poprosić bliskich i przyjaciół o pomoc. Zarówno do listy talentów i predyspozycji, jak i do listy swoich dokonań należy bezustannie wracać, przypominać je sobie i uzupełniać je. W ten sposób utwierdzamy się w poczuciu własnej wartości.

4. Powyższe ćwiczenia wzmacniają poczucie własnej wartości, jednak aby było ono zdrowe, powinniśmy zaakceptować również swój cień, jak również fakty o nas mniej lub bardziej neutralne. Warto zatem zanotować i zrobić listę tego rodzaju wad i neutralnych cech. Przykładowo, jestem szczupły, logiczny, planujący, mało spontaniczny, mam słabe predyspozycje sportowe, jestem mało przyjemny w codziennej współpracy, lubię pracować w skupieniu, mając swobodę twórczą. Wiedząc to wszystko, zdaję sobie sprawę z tego, jaki jestem jako człowiek.

Mogę wówczas uzupełnić swoje słabości poprzez silne strony innych osób.

Mogę też uprzedzić je na co powinny być przygotowane we współpracy ze mną. Akceptuję także popełniane przeze mnie błędy i oczywiście pracuję nad nimi, lecz przy tym nie dotykają one mojego poczucia własnej wartości.

5. Należy zdać sobie sprawę z tego, co wiem, a także z tego, czego nie wiem. Należy zaakceptować, że mogę się mylić, nawet jeśli coś wiem. Ponownie warto zrobić listę swoich wiadomości i umiejętności, jak również listę słabych stron pod tym względem.

Droga do pewności siebie i zdrowej samooceny nie wiedzie poprzez zachwyt nad swoją osobą. Droga do poczucia własnej wartości nie wiedzie nawet poprzez wysoką samoocenę. Droga ta wiedzie raczej poprzez tzw. stanięcie w prawdzie. Czym ono jest? Stajemy w prawdzie, kiedy zdajemy sobie sprawę zarówno ze swoich mocnych stron, jak i swoich słabości.

Należy zdać sobie sprawę, że nawet wiele mocnych stron niesie ze sobą cień.

• Ktoś może być pokorny, a przez to odczuwać pychę ze swojej pokory.
• Ktoś może być twardy, a przez to ranić ludzi.
• Ktoś może być łagodny, a przez to dający sobie wejść na głowę.

Większość cnót ma – lub może mieć – cienie.

Oczekiwania innych wobec mnie

Przykładowo, im więcej ktoś wie, tym trudniej mu po prostu być z ludźmi i nie myśleć zbyt wiele. Z kolei im mniej ktoś wie, tym mniej dostrzega. A im więcej wiemy, tym więcej wiemy, jak wiele jeszcze nie wiemy.

Zdawanie sobie sprawy z takich rzeczy wiedzie do solidnego osadzenia i ukonstytuowania się w sobie. Możemy wówczas pozwolić sobie na pokochanie siebie takimi, jakimi jesteśmy, bez zakładania masek i bez udawania kogoś, kim nie jesteśmy.

Aby być pewnym siebie i mieć wysoką samoocenę, trzeba przestać słuchać ludzi w zakresie ich oczekiwań odnośnie tego jacy ich zdaniem powinniśmy być. Oczekiwania otoczenia Stephen Covey nazywa tzw. „lustrem społecznym” i uznaje za odwrotność realizacji własnego powołania, tudzież głosu serca.

Przykładowo, usłyszałem raz, że jestem za chudy. Pomyślałem, że utyję, po czym pójdę na siłownię, aby przypodobać się ludziom na scenie jako autorytet biznesu. Później zrozumiałem, że „grubszy ja” to już nie jestem „prawdziwy ja”, a masa mięśniowa i tak zejdzie ze mnie po roku od zaprzestania ćwiczeń, bo z natury jestem szczupły. Widziałem bowiem przykłady swojego coacha oraz nawet Arnolda Schwarzeneggera, którzy obaj z bardzo umięśnionych po latach zeszczupleli.

Zaakceptowałem wówczas to, jaki jestem i to poprawiło moją samoocenę. Wiem, jaki jestem. A przy tym nie dotyka mnie, że komuś może to przeszkadzać. Każdy ma bowiem inne standardy i preferencje. Nigdy nie stanie się tak, że przypodobasz się wszystkim. A jeśli będziesz próbować, wejdziesz do gry, do teatru masek i zawsze będziesz udawać kogoś, kim nie jesteś. Oznacza to życie w kłamstwie i w strachu, że ktoś odkryje moje prawdziwe ja.

Podobnie postąpiłem słysząc, że mówię zbyt trudnym słownictwem. Albo że jestem zbyt logiczny, a za mało emocjonalny. Albo nawet ktoś zauważył, że mam lekko krzywa dwójkę – to szczególnie mnie zadziwiło. Nie przypodobasz się jednak każdemu. To nie udało się nawet pewnej osobie, która umarła za grzechy ludzkości, a mimo to do dziś jest znienawidzona przez miliony, jeśli nie miliardy ludzi.

Zdejmowanie masek

Należy zatem zdjąć maski. Zaakceptować siebie. Należy przyznać się przed sobą ze swoich słabości i nie udawać, że ich nie ma.

Dopiero stając w prawdzie wobec siebie jesteśmy pogodzeni ze sobą. A wtedy, będąc sobą, jesteśmy pewni siebie. Mamy może nie tyle wysoką, co zdrową samoocenę, a to znaczy, że nikt i nic nie jest w stanie nas dotknąć swoją własną oceną naszej osoby.

Oczywiście, jest to ideał. Do tego jednak warto dążyć, aby budować w swoim życiu własne dokonania na prawdzie, a nie na iluzji, która może się rozprysnąć w jednej chwili, gdyby ktoś nas zdemaskował, czyli zdjął nasze maski. A niskie poczucie własnej wartości i brak pewności siebie tak naprawdę są tylko maskami.

Bądź sobą.

Bądź wielki.

Bądź mały.

Po prostu bądź.

Taki, jaki jesteś.

Realizuj siebie.

Nie patrz na innych.

Idź za głosem sumienia i rób to, co słuszne.

Żyj.

Kochaj.

Dziel się z ludźmi.

Dawaj z siebie.

Uwierz, że wszystko jest tylko kwestią czasu i możesz zrobić to, czego pragniesz, w zakresie talentów i możliwości, jakie posiadasz. Jeśli tylko chcesz. Jeśli tylko wyciągniesz dłoń.

Jeśli chcesz, abyśmy się spotkali, zapraszam Cię do wypełnienia krótkiej ankiety z 1 pytaniem.